مقاله چاپ شده درروزنامه دنیای اقتصاد به قلم مهندس مهرآبادی

ماهیت لیزینگ چیست و آیا خرید اقساطی خودرو کاری صحیح است؟

خریدخودروی اقساطی ولیزینگی

خریدن یک خودرو گران قیمت معمولا برای اکثر افراد جامعه امری مطلوب وایده ال است ولی نبود    بودجه کافی مانع از تحقق ای موضوع میگردد که برای رسیدن به هدف دو راه پیش رو داریم .

اول اینکه با برنامه ریزی زمانی ومالی، هر ماه مبلغی را به عنوان پس انداز در نظر بگیریم  وبعد از مدتی اقدام به خرید خودروی مو رد نظر  خود بکنیم. یکی از معایب این روش این است که با توجه به تورم ونیز افزایش گاه وبیگاه قیمت خودرو  در کشورمان، ممکن است خریدار نتواند با پس انداز کردن قدرت خرید خود را حفظ کند.

دوم اینکه مبلغی را قرض گرفته وخرید خود را انجام دهیم وسپس مبلغ را در بازه زمانی مشخص، مسترد کنیم.که این فعل نوعی لیزینگ به حساب می آید.

اما اینجا این سوال پیش می آید که اصلا لیزینگ چیست وچه ماهیتی دارد؟لیزینگ برای خریدارن باعث افزایش قدرت خرید، کاهش فشارنقدینگی وبرخورداری از امکان آینده در زمان حال میشود واز طرف دیگر برای فروشندگان وعرضه کنندگان موجب بازارسازی وتسریع درفروش کالا میشود.قرارداد لیزینگ در عقود مدنی جایگاه مستقلی ندارد و تلفیقی از عقود رهنی،اجاره،اجاره به شرط تملیک و… میباشد.

قرارداد لیزینگ توافقنامه ای است بین صاحب تجهیزات یا کالا که موجر نامیده میشود وفردی که از کالا یا تجهیزات استفاده میکند (مستاجر) که با شرایط معلوم ودر مدت زمان مشخص ودرقبال مبالغ معین تعیین میگردد.این توافق نامه به صورت مکتوب تنظیم میگردد وتمامی شرایط از جمله پیش پرداخت، مدت زمان قرارداد، نحوه تملیک مستاجر در پایان مدت قرارداد، مبلغ اقساط ماهانه و… به طور کامل درج میشود.

حال به نکاتی میپردازیم که تسهیلات گیرندگان وخریداران خودروهای لیزینگی باید قبل از مراجعه به دفاتر شرکت‌های لیزینگ مورد توجه قرار دهند.در زمانهای مختلف سال وبا توجه به شرایط بازار، نوع خودروهای ارایه‌ شده و… نوع تبلیغات وشرایط مطرح شده  در تبلیغات این شرکتهامتغیر میباشد ولی درنظرداشته باشید که ماهیت اصلی لیزینگ ثابت است.برای مراجعه به شرکت‌های لیزینگ تحقیق راجع به سابقه ومدت زمان حضور آنها در بازار بسیار مهم است.زیرا با توجه به جذابیت خرید خودرو برای اکثر خانواده ها برخی افراد در پوشش شرکت‌های لیزینگ ولی بدون پشتوانه لازم،اقدام به درج اگهی های اغوا کننده وخوش آب ورنگ میکنند ودراین تبلیغات شرایطی را برای فروش ابراز میکنند که بسیار جذاب است وبا پیش پرداختها ی نه چندان زیا د واقساط بلند مدت خریداران را تشویق به سرمایه گذاری میکنند.معمولا این موسسات تبلیغات گسترده ای را در جراید انجام میدهند تا گوش خریدار را با نام شرکتشان اشباح کنند وبه نوعی سابقه سازی انجام دهند.سپردن پول به این مراکز جایز نبوده و پایانی جز ضررهای مالی وروانی برای خریدار ندارد.شرکت‌های لیزینگ معتبر عضو انجمن لیزینگ میباشند ودارای کد عضویت هستند وتحت نظر بانک مرکزی فعالیت مینمایند.این شرکت‌ها معمولا شرایط یکسانی در نحوه خدمات دهی دارند وفقط به فراخور رقابت تجاری، امتیازات مختلف برای خریدارن لحاظ مینمایند.تعدادی از بانکهای معتبر نیز دارای لیزینگ میباشند که مراجعه به این مراکز نیزموردتایید است.همچنین شرکت‌های خودرو سازی نیز در زیر مجموعه خود  شرکت لیزینگ دارند.معمولا پس از مراجعه به لیزینگهای معتبر، شرایط به شما توضیح داده میشود وپس از پرکردن فرمها،ارایه مدارک، معرفی ضامن و واریز پیش پرداخت، مدت زمانی جهت انتظارتایید از طرف شرکت لیزینگ معین میشود وپس از تایید، شما در مرحله تخصیص خودرو قرار میگیرید.بسیاری از شرکت‌ها این شرایط را قایل هستند که خدمات گیرنده بتواند خودرویی کارکرده را نیز جهت قرارداد لیزینگ معرفی نمایند.لیزینگها خود نیز نسبت به تامین خودرو اقدام میکنند.در شرکت‌های لیزینگ عملیاتی این امکان وجوددارد که خریدار قبل از پایان دوره اقساط خودروی خود را به شرکت مسترد نماید ویابا خودروی دیگری زیر نظر شرکت معاوضه نماید.ضمنا خریدار میتواند با هماهنگی وزیر نظرشرکت لیزینگ انتقال قرارداد را به فرد ثالث انجام دهد که این امرمستلزم شرایط خاص خود میباشد.معمولا پرداخت اقساط از طریق دفترچه اقساط انجام میپذیرد وسند خودرو نیز تا پایان مدت قرارداد دررهن شرکت لیزینگ قرارمیگیرد.سود دریافتی این شرکتها زیر نظر بانک تعیین میگردد.ومعمولا این قرارداد ها در غالب اجاره به شرط تملیک تنظیم میگردد به گونه ای که خریدار درحقیقت مستاجری است که در صورت عمل به کلیه تعهداتش میتواند درپایان دوره اجاره،مالک اتومبیل بشود.باز هم این شعار که هیچ ارزانی بدون حکمت نیست دراینجا نمود پیدا میکند.در بسیاری از موارد کلاهبرداری توسط شرکت‌های نوظهور وشبه لیزینگ،نیمی از مسیر را خریدار خود طی میکند. خریداری که به طمع برخورداری از تسهیلاتی ارزان وبا شرایط بسیار آسان پای در این راه گذاشته است.

شرایط باز پرداخت دارای جداول زمانی مختلف میباشد وخریدار باید با بررسی تمامی شرایط وتوان مالی خود اقدام به انتخاب نزدیکترین شرایط با توان مالی خود نماید.در نظر داشته باشید هر چه زمان باز پرداخت اقساط طولانی تر باشد، قیمت تمام شده خودرو بالاتر میباشد.

خریداران خودرو اقساطی می‌باید درزمان مراجعه به شرکت‌ها درباره هویت اصلی صاحبان شرکت،شماره ثبت ، مدت زمان حضور آنها وتمامی مواردی که باعث اطمینان خاطر آنها میشود را کاملا تحقیق کرده ودر صورت امکان از مراجعینی که قبلا از این شرکتها خدمات گرفته اند پرس وجو بنمایند. مشاوره باکارشناس و افراد مطلع  میتواند دربسیاری ازموارد مانعی برای متضرر شدن باشد.قیمت های ابرازی بسیار پایین وشرایط آسان خرید و مواردی ازاین دست که باعث به هیجان آمدن خریداران میشود،بیشترین سهم را درپیشبرد اهداف این شرکتها دارد.قبل از عقد قرارداد از شرکت بخواهید تا نمونه فرم قرارداد را در اختیارتان بگذارند تا بتوانید بندهای قرارداد را بررسی نمایید.درقبال پرداخت پول،حتما رسید با مهر شرکت وسربرگ رسمی دریافت نمایید. درصورتی که به شرکت‌های کارگزاری مراجعه مینمایید، حتما مجوز کارگزاری شرکت را بررسی نمایید وبا استعلام شماره کارگزار از لیزینگ مادر از صحت آن اطمینان حاصل کنید.ودر آخر باز تاکید کارشناسی بر این است که فریب شرایط سهل وارزان قیمت را نخورید.

نوع دیگری ازخریداقساطی که ازدیر باز رایج است بدین صورت میباشد که فرد با مراجعه به نمایشگاه اتومبیل ویا دفاتر فروش خودرو اقدام به خرید خودرو مینماید وهمزمان با تحویل خودرو مبلغ پیش پرداخت را میپردازد ومابقی که اصطلاحا به آن وام فوری میگویند طبق توافق با فروشنده وشرایط زمانی مشخص پرداخت میشود. دراین روش با توجه به عدم وجود قانون مشخص، معمولا قیمت تمام شده خودرو بالاتر از روش اول میباشد وخبری هم ازدفترچه اقساط نیست و پرداختها بوسیله چک یا سفته انجام میگیرد.توصیه میگردد در صورت لزوم خرید با این روش حتما زیر نظر کارشناس وبا مطالعه دقیق قرارداد نسبت به خرید اقدام نمایید.